TREMADOG
PYTIAU DIFYR . . .
FFYNHONNAU’R
GEST YN EIFIONYDD
gan
Alltud Eifion
(Mae’r
erthygl gyfan i’w chael dan y pennawd uchod)
Ffynnon
Bartlett: y mae hon
o dan y graig gerllaw y turnpike gate, Tremadog. Gwnaed hi gan un
Bartlett, (is-oruchwyliwr i Mr Alexander Maddocks) tua chan mlynedd yn ôl. Y
mae hon yn ffynnon o ddwfr iachusol a chyflawnder ohono bob amser ac yn cyflenwi
angen preswylwyr y pen gorllewinol o Dremadog. Ffynnon Llidiart yr Ysbyty: y tu
uchaf i’r hen dŷ ger y lle lle a elwir Brynffynnon, Tremadog. Ffynnon Cil y
Llidiart: y mae hon
tu ôl i’r Maddock Arms Hotel, Tremadog. Yr ydoedd hon yn cyflenwi ei dwfr
iachusol i holl drigolion Market Square gynt wrth fod ffos
ohoni yn rhedeg at y Groes a phwmp ohoni at iws y trefedigion. Yn ddiweddar
roedd pipes ohoni a phwmp wrth y Market Hall yr
hwn sydd yn gymwynas fawr i’r trigolion nas gallai fforddio i gael y dwfr
cyhoeddus ac mae hen ferched y dysgleidiau yn dywedyd y gwna well te na dwfr y pipes.
Ffynnon Penrhynheli: y mae hon ar y dde i gatehouse Tanrallt, y ffordd yr eir i risiau yr allor dderwyddol. Tua 70 mlynedd yn ôl syrthiodd plentyn iddi a bu iddo foddi, ond deallaf ei bod wedi ei hagor yn awr. Y mae yno ddwfr pur, grisialog ac ni welir hi’n hesp. Ffynnon Corlan y Geifr: Mae hon y tu uchaf i Tanrallt, Tremadog, gerllaw y lle y dywedir fod hen dŷ gynt. Y mae gwaith yn y ffynnon hon ac fe rhoid pibellau ohoni i gynorthwyo y dwfr o Lyn Cwmbach i gyflenwi dwfr i Gwmni Dwfr Porthmadog.
Tremadog
Ffynnon
Bartlett SH?
Ffynnon
Cili Llidiart SH562403
Ffynnon
Corlan y Geifr SH565405
Ffynnon
Llidiart yr Ysbyty SH558403
Ffynnon Penrhynheli SH568405
LLYGAD
Y FFYNNON Rhif 19 Nadolig 2005
cffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffc