TALIESIN 

(SN6591)

Tynnodd Erwyd Howells, Ponterwyd ein sylw hefyd at ddarn difyr a welwyd yn Papur Pawb, papur bro ardal Tal-y-bont yn ddiweddar:

Darganfod Hen Drysor

Fel y bydd y rhan fwyaf o’r pentrefwyr wedi sylwi mae gwaith mawr clirio a thorri coed wedi digwydd ar ddarn o dir rhwng Lleifod a Brynhelyg ym Mhencae Taliesin (SN6591). Wrth i’r gwaith fynd yn ei flaen roedd yn bleser gweld hen ffynnon y pentref yn dod i’r golwg o ganol y llwyni. Roedd gan y ffynnon ran bwysig ym mywyd y pentref ers talwm. Credir i’r ffynnon gael ei hagor yng nghanol y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Bu farw sawl un yr adeg honno o achos y Peri Marwol (Cholera) a rhoddwys y nai ar ddwy ffynnon oedd yn cael eu defnyddio ar y pryd ar rhiw y Temperance. Roedd y ffynnon yn fan cyfarfod yn y rhan uchaf y pentref am dros ganrif a sawl un o’r hen drigolion yn dal i gofio cario dŵr.Daeth hanes mwy dramatig i’r ffynnon pan aeth tŷ Mari Riley ar dân yng nghanol yr ugeinfed ganrif ac o’r ffynnon daeth y dŵr a ddefnyddiwyd yn yr ymgais ofer i rwystro’r dinistr. Cewch ymweld â’r ffynnon sydd o dan y ffordd fawr drwy fynd i lawr ochr Lleifod. Mae’n werth ei gweld ac yn werth ei chofio. A oes unrhyw un yn gwybod hanes y pwmp sydd wedi diflannu oddi yno?

LLYGAD Y FFYNNON Rhif 20 Haf 2006

cffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffc