Yn ei gyfrolau Crwydro Gorllewin Dinbych (1969) a Crwydro Dwyrain Dinbych ( 1961 ) mae'r diweddar Frank Price Jones yn cyfeirio at nifer o ffynhonnau'r sir. Dyma ddyfyniadau o'r ddwy gyfrol sy'n sôn amdanynt:
Ffynnon y Fuwch Frech, Llansannan (tud 184)
Rhywle yn y cyffiniau hyn, 'yng nghwr de-ddwyreiniol Mynydd Tryfan' fel y dywedodd 'Lloffwr Llên' awdur Plwyf Llansannan, y mae Ffynnon y Fuwch Frech, ffynnon arall a gysylltir â chwedl y fuwch frech a roddai laeth yn ffri i bawb nes i rywbeth ddigwydd i'w digio. Hen wrach a'i godrodd i ogor nes ei hesbio yn y fersiwn o'r stori ger Craig Bron Bannog: yma dau frawd a ffraeodd a'i gilydd nes i un ladd y llall oherwydd y fuwch. Ond methais i a darganfod na buwch na ffynnon mae arnaf ofn.
LLYGAD Y FFYNNON Rhif 10 Haf 2001
cffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffc