Y mae ffermdy yn unigedd y mynyddoedd ar y ffordd i Bistyll Rhaeadr, a thu hwnt i’r ffermdy, mewn cwm, yn un o lecynnau mwyaf rhamantus mynyddoedd y Berwyn, y mae Ffynnon Sant Dogmael (ar lafar - Ffynnon Cwm Ffynnon). Y mae olion eglwys fach yn ei hymyl hefyd. Yn ei hymyl hi gwelais lygaeron (llygid eirin) yr unig dro imi eu gweld erioed. Tebyg i lus ydynt, ond yn gochion yn lle glas tywyll. Y traddodiad ynglŷn â’r ffynnon ydoedd bod ei dwr yn rhinweddol at wella crydcymalau, ac mor oer ag na ellid dal y troed ynddo ond am ychydig eiliadau hyd yn oed yn anterth haf gwresog. Aeth y fferyllydd, Williams Pandy Coed, Llanrhaeadr, yno a gwres -fesurydd ar ddiwrnod felly. Cymerodd wres y ffynnon, ac aeth ar ei union at y Pistyll, nad ystyrir bod ei ddŵr yn wahanol i ddŵr cyffredin, Cymerodd wres y Pistyll, ac yr oedd dwr y Pistyll raddau’n oerach na dŵr y ffynnon. Eithr ni chredai’r bobl ef, meddai, ond dal i fynd yno. Ni welais unrhyw arwydd fod y goel yn fyw yn fy nyddiau i yno.