LLAN-NON

FFYNNON NON

(SN5408)

Dyma wybodaeth am FFYNHONNAU SIR GAERFYRDDIN o gyfrol CASGLIAD O LÊN GWERIN SIR GAERFYRDDIN gan y Parch D.G. Williams. Cyhoeddwyd y gwaith am y tro cyntaf yn 1895 gan Gymdeithas yr Eisteddfod Genedlaethol. Cyhoeddwyd copi argraffedig o’r gyfrol yn 1996 gan Gyngor Sir Gaerfyrddin. Gwelir yr wybodaeth ganlynol ar dudalennau 83 i 85. (Cadwyd at y sillafu fel y’i ceir yn y gwreiddiol.)  

Pwyntir allan yma heddyw y ffynnon y cawsai Non, mam Dewi Sant, ddŵr ohoni.

LLYGAD Y FFYNNON Rhif 18 Haf 2005

cffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffc

FFYNHONNAU SIR GAR gan Saundra Storche

(Traddodwyd y sgwrs yn Eisteddfod Genedlaethol Llanelli 2014)

FFYNNON DIOLCH I DDUW

Trwy gydol y canrifoedd byddai pobl yn ymweld â ffynhonnau sanctaidd am nifer o resymau - i weddïo am iachâd ar gyfer y corff ac enaid, fel penyd, i olchi ymaith eu pechodau, i yfed y dŵr, i gasglu'r dŵr sanctaidd mewn ffiolau ar gyfer y cleifion ac i weddïo am gynhaeaf da. Pan ysgubodd y frech wen drwy’r ardal cerddai trigolion Llanelli chwe milltir i Ffynnon Diolch i Dduw (SN53660645) ger Llanon i olchi eu darnau arian. Yr hyn a welwn yn y llun yw wal newydd i'r hen ffynnon a naddwyd pant yn y garreg i ddal llif y dŵr a godwyd ar orchymyn Rhys Goring Thomas ym 1883.

FFYNNON NON

Weithiau nid yw’r tirfeddianwyr yn gwybod bod y ffynnon sydd ar eu tir yn Ffynnon Sanctaidd, ac yn aml defnyddir y dŵr i ddyfrio’r gwartheg a pham lai? Mae perchnogion eraill, yn anffodus yn hollol ymwybodol am hanes y ffynnon ond yn eu dinistrio serch hynny. Yn ffodus tynnais lun o Ffynnon Santes Non yn Llanon flynyddoedd lawer yn ôl, dim ond twll syml, dinod yn y ddaear ydoedd, ond roedd perchennog y tŷ ar y pryd yn dweud bod niferoedd o bobl dros y blynyddoedd Wedi ymweld a'r man. Erbyn hyn mae’r tŷ yn gartref gofal i’r henoed a gosodwyd haenen o goncrid drosti am resymau diogelwch. Does dim olion i’w gweld, dim hyd yn oed plac i nodi ei bodolaeth

LLYGAD Y FFYNNON   Rhif 37 Nadolig 2014  

cffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffc