Hwyrach i chi gofio i mi grybwyll yn Llygad y Ffynnon Rhif 3 fod cynlluniau ar droed
i greu teithiau sy’n dilyn llwybrau’r pererinion i Enlli. Dywedais y
byddai’n beth da i gynnwys y ffynhonnau yn y teithiau hyn. Ar y pryd doeddwn i
ddim yn siŵr wrth ba ffynhonnau y byddai’r pererinion yn debygol o aros,
ond diolch i lyfr H.D Williams ar Enlli, cefais fy ngoleuo. Ar dudalen pump
mae’n rhestru nifer o ffynhonnau lle’r arferai’r pererinion wersylla a
gorffwys am ychydig ar eu taith i Fangor tuag Enlli: Ffynnon
Odliw, Glynllifon:
Ffynnon Beuno, Clynnog: Ffynnon
Aelhaearn, Llanaelhaearn: Ffynnon
Fair, Nefyn:
Ffynnon Penllech, Tudweiliog a
Ffynnon Fair, Aberdaron.
Yn rhyfedd ddigon ni chyfeirir at Ffynnon Odliw na Ffynnon Penllech gan Myrddin Fardd na Francis Jones yn The Holy Wells of Wales. Oes yna ffynhonnau eraill sy’n gysylltiedig â’r pererinion? Os oedd y pererinion yn cychwyn o Fangor siawns na fyddai angen gorffwys arnynt cyn cyrraedd Glynllifon. Gwyddom fod dwy ffynnon i Sant Deiniol ym Mangor. Os oedd y pererinion yn mynd ar hyd y Fenai tybed a fyddent wedi aros wrth Ffynnon Fair yn Llanfair is Gaer, lle mae Plas Menai heddiw? A beth am Ffynnon Helen ar y ffordd allan o Gaernarfon i gyfeiriad Bontnewydd a Ffynnon Faglan yn Llanfaglan? A oed rhywun yn gwybod am draddodiadau sy’n cysylltu’r ffynhonnau hyn â’r pererinion? (GOL.)
LLYGAD Y FFYNNON Rhif 4 Haf 1998
cffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffc