CARMEL/LLANERCH-Y-MEDD

Rhwng Carmel a Llanerch-y-medd ar y B5112

(SH401828)

FFILMIO’R FFYNHONNAU

 Eirlys Gruffydd  

FFYNNON GYBI

Yn ystod mis Gorffennaf eleni gofynnwyd i Ken a minnau fynd gyda chwmni Teleg i ffilmio ffynhonnau ym Mon, Arfon, Llyn, Eifionydd, Powys, Ceredigion a Chaerfyrddin. Buom yn ymweld a ffynhonnau a oedd yn gyfarwydd i ni, yn edrych ar eu cyflwr ac yn digalonni o weld cyflwr truenus rhai ohonynt ond yn llawenhau wrth weld fod eraill yn amlwg yn cael gofal. Llwyddwyd hefyd i ymweld ag un ffynnon newydd. Mawr yw ein diolch i Michael Bailey Hughes a’i fab Sion am eu cwmni a’u caredigrwydd i ni yn ystod y dyddiau y buom yn ffilmio.  

O Lanallgo aethom i chwilio am safle Ffynnon Gybi (SH401828) rhwng Llannerch -y- medd a Charmel ar ffordd B5112. Wedi holi’n lleol cafwyd ar ddeall fod y ffynnon ar dir preifat. Cawsom ganiatad i gerdded y tir i chwilio amdani ar yr amod nad oeddem yn amharu ar yr anifeiliaid. Roedd nifer o fustych ifanc ar y tir a minnau’n gwisgo cot goch! Wedi cerdded ar draws y cae ger y ffordd fawr a mynd i lawr i’r pant islaw gwelwyd fod tir corsiog yno ac yng nghornel cae roedd pwll sylweddol o ddwr. Hon yn siwr oedd Ffynnon Gybi ac yn ol un traddodiad dyma ble y cyfarfyddai’r sant a Seiriol ac nid ger Clorach. Mae yma darddiad cryf ac mae’n bosib bod yna waith cerrig yn dal i fodoli islaw’r dwr ond gan fod y ffynnon wedi gorlifo does dim modd gweld. Roedd yn ddiwrnod cymylog a gwyntog ac er fod y ffynnon mewn pant cysgodol roedd yn dal yn ddigon oer yno, ond wrth gwrs roedd yr hen saint yn llawer mwy gwydn na ni heddiw!

LLYGAD Y FFYNNON Rhif 17 Nadolig 2005

cffccffccffccffccffccffccffccffccfcffcffcffccffccffccffccffccffccffccffccfcffcffc